Tempeh - Thực phẩm vàng cho sức khoẻ của bạn

🌿Tempeh là gì?

Tempeh hay còn gọi là tương nén, được làm từ đậu tương lên men, là một loại thực phẩm có xuất xứ từ đảo Java, Indonesia. Quá trình lên men giúp đậu tương nén chặt thành dạng bánh đặc, kết cấu chắc chắn và có màu trắng phấn.

🌿Tempeh được làm như thế nào?

Để làm tempeh hay các sản phẩm lên men nói chung thì yếu tố nhiệt độ, ánh sáng và thời gian rất quan trọng. Để làm được mẻ tempeh ngon cần tạo một môi trường phù hợp cho nấm men Rizhopus phát triển. Loại nấm này sẽ tiết ra enzym đặc trưng tác động lên đậu nành giúp thủy phân protein trong đậu nành thành các acid amin mà con người có thể dễ dàng hấp thu hơn. Sau khi lên men, các hạt đậu nành sẽ được bao phủ bởi các sợi tơ nấm màu trắng, liên kết với nhau, đóng lại thành bánh. Người ta thường dùng lá (chuối, rong) để bọc tempeh. Ở Indonesia tempeh được bày bán như một nguyên liệu phổ biến ở các chợ dân sinh. 

Nhiều người thường nhầm lẫn tempeh với natto vì đều là sản phẩm của quá trình lên men đậu nành. Tuy nhiên, tempeh có mùi dễ chịu hơn natto, natto thường có mùi khó ngửi và có nhiều sợi tơ dính (nhất là khi đánh lên)

Mặc dù tempeh truyền thống được làm từ đậu tương nhưng ngày nay người ta sáng tạo tempeh bằng nhiều loại đậu hoặc ngũ cốc khác nhau như tempeh từ đậu gà, đậu lăng, đậu đen, thậm chí từ lạc với  hương vị đa dạng. Cụ thể quy trình làm Tempeh như thế nào chúng tối sẽ giới thiệu trong một bài viết khác. 

🌿Mùi và vị của Tempeh

Tempeh từ đậu nành truyền thống sẽ có vị chua ngọt nhẹ, có hương vị độc đáo và mùi thơm đặc trưng. Khi tempeh chưa tẩm ướp thường sẽ thấy hương của mùi đậu, mùi hạt, một chút hăng nhẹ, một chút nhẫn nhẫn, cắn nhẹ sẽ thấy có kết cấu gần giống với phô-mai (cheese) hay thịt xay. 

Nhiều người thường nhầm lẫn tempeh với natto vì đều là sản phẩm của quá trình lên men đậu nành. Tuy nhiên, tempeh có mùi dễ chịu hơn natto, natto thường có mùi đậm, gắt gắt hơn chút với người chưa quen ăn đồ lên men và có nhiều sợi tơ dính (nhất là khi đánh lên)

🌿Dinh dưỡng của tempeh

Tempeh chứa nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe. So với đậu nành chưa lên men, hàm lượng các chất trong tempeh có sự khác biệt:

• Hàm lượng chất béo thấp hơn so với đậu nành chưa lên men.

• Hàm lượng acid amin tăng cao từ 1 - 8.5 lần.

• Các loại vitamin như vitamin B2, vitamin B6, vitamin B9... cũng tăng cao hơn.

• Hàm lượng chất xơ tăng nhẹ trong quá trình lên men.

Quá trình lên men đã làm thay đổi hàm lượng các chất có trong đậu nành. Chính vì thế mà nó được sử dụng cho chế độ ăn thực vật. Nó là nguồn cung cấp chất xơ, chất béo và protein hiệu quả với 9 loại acid amin thiết yếu dùng để thay thế cho thịt.

🌿Những người không nên ăn tempeh

Mặc dù tempeh được xem là một thực phẩm khá an toàn nhưng những người có cơ địa dị ứng hoặc dị ứng với đậu nành nên hạn chế sử dụng tempeh.

🌿Cách bảo quản

Vì tempeh là sản phẩm của quá trình lên men nên khi để ở nhiệt độ phòng (điều kiện thường) thường sẽ chỉ để được từ 1 - 2 ngày. Do đó, để bảo quản tempeh lâu hơn, bạn nên gói kỹ để trong ngăn mát tủ lạnh và có thể sử dụng trong 1 - 2 tuần, thậm chí có thể bảo quản trong nhiều tháng nếu để trong ngăn đông tủ lạnh.

Không sử dụng tempeh khi đã xuất hiện các đốm vàng, đen hoặc chảy nước, có mùi hôi khó chịu. Vì lúc này chúng đã bị hỏng, xuất hiện các loại nấm mốc, vi khuẩn có hại đối với sức khỏe.

🌿Cách sử dụng và chế biến món ăn từ tempeh

Có rất nhiều cách để chế biến tempeh. Bạn có thể ăn tươi cùng với bánh mì hoặc chế biến thành salad cùng với dưa chuột, cà chua,... để cảm nhận hương vị tươi ngon và mùi vị đặc trưng vốn có của nó. Việc ăn tươi cũng sẽ giúp giữ nguyên các vi khuẩn có lợi, giúp tăng cường sức khỏe đường ruột.

Tempeh có thể cắt lát, cục vuông, xay nhuyển, … đều được. Có một số người khuyên nên luộc Tempeh khoảng 5 phút cùng với ít muối + gừng, hoặc thơm, hoặc rượu trước khi chế biến. 

Để tempeh dễ ăn , bạn nên ướp tempeh trước khi nấu, có thể dùng bất kỳ loại gia vị nào mà bạn hay làm với nguyên liệu thịt hay tạo ra các loại sốt tẩm ướp tempeh để có mùi vị dễ ăn nhất. Có thể chiên sơ qua trước cho Tempeh thêm cứng và thơm. Tempeh sẽ có hương vị của thành phần gia vị mà bạn dùng để tẩm ướp nó. Các công thức món ăn với tempeh chúng tôi đang sưu tầm và chia sẻ dần ở đây: https://loho.vn/mon-voi-do-len-men-natto-tempeh-chao 

Ngoài ra, bạn cũng có thể chế biến thành các món ăn khác như chiên, hầm, nướng,... Tuy nhiên, mùi vị của nó có thể sẽ hơi khác so với ban đầu.